กลุ่มยาขับปัสสาวะ -กระเจี๊ยบแดง

กระเจี๊ยบแดง



ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Butea monosperma (Lam.) Taub
ชื่อพ้อง : Butea frondosa  Wild.

ชื่อสามัญ :   Flame of the Forest, Bastard Teak

วงศ์ :   Leguminosae-Papilionoideae

ชื่ออื่น :  กวาว ก๋าว (ภาคเหนือ) จอมทอง (ภาคใต้) จ้า (เขมร) ทองธรรมชาติ ทองพรหมชาติ ทองต้น (ภาคกลาง)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ส่วนที่ใช้ :  ดอก ยาง ใบ เมล็ด

สรรพคุณ :

• ดอก - รับประทานเป็นยาถอนพิษไข้ แก้กระหายน้ำ
  - ผสมเป็นยาหยอดตา แก้เจ็บตา ฝ้าฟาง
  - เป็นยาขับปัสสาวะ สมานแผลปากเปื่อย แก้พิษฝี
• ยาง - ใช้แก้ท้องร่วง
• ใบ
  - ตำพอกฝี และสิว แก้ปวด ถอนพิษ
  - แก้ท้องขึ้น ขับพยาธิ แก้ริดสีดวง
• เมล็ด
  - ขับไส้เดือน
  - บดผสมน้ำมะนาว ทาแก้ผิวหนังอักเสบเป็นผื่นแดงและแสบร้อน

ข้อควรระวัง : เนื่องจากหลักฐานทางด้านความเป็นพิษมีน้อย จึงควรที่จะได้ระมัดระวังในการใช้ และไม่ควรใช้ติดต่อกันนานๆ
ด้านฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา มีรายงาน 2 ฉบับคือ

1. รายงานผลด้านฮอร์โมนเพศหญิง ผู้วิจัยพบว่า ถ้าใช้สารสกัดด้วยแอลกอฮอล์ในขนาดตั้งแต่ 3.2 มก./กก./วัน ขึ้นไปมีผลด้านฮอร์โมนเพศหญิง
2. รายงานเรื่องการสกัดแยกสารไดโซบิวตริน (Isobutrin) และ บิวตริน (Butrin) ซึ่งมีฤทธิ์ป้องกันอันตรายต่อตับเนื่องจากสารพิษ ได้แก่ คาร์บอน เตทตร้าคลอไรด์ และ กาแลคโตซามีน ได้

สารเคมี - สารเคมีที่พบในดอกทองกวาว คือ Pongamin (Karanin), Kaempferol, ?-sitosterol, Glabrin, Glabrosaponin, Stearic acid, Palmitic acid, Butrin, Isobutrin coreopsin, Isocoreopsin, Sulfurein monospermoside และ Isomonospermoside สารที่พบส่วนใหญ่คือสาร ซึ่งเป็นองค์ประกอบของสีดอกทองกวาว มีสารที่มีรสหวานคือ glabrin.