สีเสียดเหนือ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Acacia catechu (L.f.) Willd.
ชื่อสามัญ : Catechu Tree} Cutch Tree
วงศ์ : LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE
ชื่ออื่น : สะเจ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) สีเสียด ขี้เสียด (ภาคเหนือ) สีเสียดแก่น (ราชบุรี) สีเสียดเหนือ (ภาคกล่าง) สีเสียดเหลือง (เชียงใหม่)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : : ไม้ต้นขนาดกลาง สูงถึง 15 เมตร เปลือกสีเทาคล้ำ แตกเป็นสะเก็ดบาง เรือนยอดเป็นรูปกรวยต่ำๆ ตามกิ่งก้านมีหนามโค้งเป็นคู่อยู่ทั่วไป ใบ ประกอบแบบขนนก 2 ชั้น มีก้านแขนง 10-20 คู่ ใบย่อยเล็กมากเรียงกันแน่นอยู่บนแกนกลาง 30-50 คู่ ดอก เล็ก ออกเป็นช่อแบบหางกระรอก สีเหลือง กลิ่นหอมอ่อนๆ ยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ผล เป็นฝักแบน บาง แคบ สีน้ำตาล แตกเมื่อแก่
ส่วนที่ใช้ : เปลือกต้น เมล็ดฝัก
ก้อนสีเสียด (เป็นสิ่งสกัดที่ได้จากการนำเนื้อไม้มาตัดให้เป็นชิ้นเล็กๆ ต้มกับน้ำ กรองและเคี่ยวให้งวด จะเหลือก้อนแข็ง สีดำและเป็นเงา
ส่วนที่ใช้ : เปลือกต้น เมล็ดฝัก
ก้อนสีเสียด (เป็นสิ่งสกัดที่ได้จากการนำเนื้อไม้มาตัดให้เป็นชิ้นเล็กๆ ต้มกับน้ำ กรองและเคี่ยวให้งวด จะเหลือก้อนแข็ง สีดำและเป็นเงา
สรรพคุณ :
- เปลือกต้น - แก้บิด แก้ท้องร่วง สมานแผล แก้ท้องเดิน
- เมล็ดในฝัก - ฝนแก้โรคหิด แผลน้ำกัดเท้า
วิธีและปริมาณที่ใช้
- ก้อนสีเสียดช่วยฝาดสมาน แก้อาการท้องเดิน
ใช้ผงประมาณ 1/3 -1/2 ช้อนชา (หนัก 0.3-1 กรัม) ต้มเอาน้ำดื่ม - แก้แผลเรื้อรัง
ใช้เปลือกต้น ต้มกับน้ำ ใช้ล้างแผล หัวนมแตก ใช้ล้างแผล แก้แผลเน่าเปื่อยเรื้อรัง น้ำกัดเท้า - แก้โรคหิด
ใช้เมล็ดฝัก ฝนทาแก้โรคหิด แผลน้ำกัดเท้า
สารเคมี
- ทั้งต้น พบ Epicatechin
- เปลือกต้น พบ Catechol, Gallic acid, Tannin
- แก่น พบ Catechin, Dicatechin
- ใบ พบ Catechin, Isoacacatechol, Tannins isoacacatechol acetate
